काभ्रे,
आज हरिबोधनी एकादशी हिन्दु धर्मावलम्बीले आज व्रत बसी भगबान विष्णुको पूजाआजा गरी मनाउने गर्छन् । आषाढ शुक्ल एकादशीको दिन घरमा रोपिएको तुलसीलाई आजको दिन मठ सिंगारेर विशेष पूजा गरी विष्णु भगवानका अर्का रुप पीपलसँग विवाह गरिदिने परम्परा छ । आजको दिन सखरखण्ड, पिंडालु आदि कन्दमूल र फलफूल प्रसादको रुपमा खाने चलन रहेको छ। हरिबोधनी एकादशीलाई ठुलो एकादशी पनि भनिन्छ । आजै देशभरका नारायण मन्दिरमा विशेष पूजा गरी यो पर्व मनाइन्छ ।
हरिबोधनी एकादशीको अवसरमा आज काभ्रेपलाञ्चोक जिल्लाको मठमन्दिरमा मेला र जात्रा लाग्दैछ । भुम्लु गाउँपालिकाको मुलखर्क भिमसेन मन्दिरमा बृहत मेला लाग्दैछ । गाउँपालिकाले आज स्थानीय पर्व बिदा समेत दिएको छ । त्यस्तै पनौती नगरपालिकाको वडा नम्बर ११ बल्थली स्थित लड्ेश्वर महादेव मन्दिरमा ठूलो मेला लाग्दैछ । आज पनौती नगरपालिकामा पनि स्थानीय बिदा दिइएको छ ।
आजको दिन काठमाण्डौ उपत्यकाका चार नारायण, भक्तपुरको चाँगुनारायण, ललितपुरको विशङ्खुनारायण, काठमाण्डौका शेषनारायण र इचँगुनारायणमा विशेष मेला लाग्छ । त्यस्तै काठमाण्डौको उत्तरी क्षेत्रमा रहेको बुढानीलकण्ठ नारायणस्थानको दर्शन गर्दा चार नारायणको दर्शन र पूजा गरे मनोकाङ्क्षा पुरा हुने विश्वास रहेको छ ।
आदिकालदेखि पूजाको परम्परा बसेको तुलसीको महिमा वैज्ञानिक रूपमा पनि लाभदायक प्रमाणित भएको छ । यसैले तुलसीको मठ हुने घरलाई तीर्थ समान मानिन्छ । तुलसीको सुगन्धले दशदिशा पवित्र हुन्छ भनिन्छ । तुलसीको पूजा गरिएको घरमा यमदूत पनि पस्दैनन् भन्ने आस्थाका कारण हिन्दू धर्मावलम्बीले घरमा तुलसीको मठ बनाउँछन् । तुलसीको पात, डाँठ वा फूलको रस रुघाखोकी र औलोलगायत रोगका लागि औषधि हुन्छ । यो रस शरीरमा लगाएर सुतेमा लामखुट्टेले टोक्दैन । तुलसीको मठ भएको स्थल वरपर विषालु सर्प पनि आउँदैन । मठको वरपर बहने हावाले विषालु कीटाणुलाई नष्ट गर्दछ ।
